Jak leczyć uzależnienie od narkotyków – Narkomania
Narkomania to stałe lub okresowe używanie w celach innych niż medyczne substancji odurzających lub substancji psychotropowych albo środków zastępczych, w wyniku czego może powstać lub powstało uzależnienie od nich.
Najbardziej rozpowszechnioną metodą terapeutyczną jest metoda społeczności terapeutycznej, w której obowiązują jasne reguły, normy i zasady respektowane przez wszystkich jej członków. Terapia trwa od kilku do kilkunastu miesięcy i umożliwia jej uczestnikom między innymi zmianę schematów poznawczych, regulację emocji o raz korygowanie destrukcyjnych zachowań. Skutkuje to zmianami w stylu życia osoby, która terapii się poddaje, zmianie postrzegania samego siebie i świata. Te zmiany mogą ułatwić wielu osobom dożywotnie rozstanie się z narkotykami.
Dla osób, które nie decydują się na całkowitą abstynencję od środków odurzających opracowano program zmniejszania szkód. Szkód wynikających z używania środków psychoaktywnych. W ramach tych programów stosowana jest wymiana igieł czy strzykawek lub nauka odkażania sprzętu do wstrzykiwania. Robi się to w celu zapobiegania rozprzestrzeniania HIV/AIDS.
Leczenie substytucyjne – stabilizacja sytuacji społecznej – jak leczyć uzależnienie od narkotyków
Inny sposób zmniejszania szkód to leczenie substytucyjne. Cele takiego leczenie to to pomoc w stabilizacji sytuacji społecznej (umożliwienie nauki czy pracy, powrót do rodziny) i poprawa jakości życia, ograniczenie aktywności kryminalnej, poprawa stanu zdrowia, ułatwienie podjęcia decyzji o leczeniu itp.
Cele te realizowane są przez kontrolowane podawanie w warunkach wyspecjalizowanych ośrodków innych substancji o działaniu narkotycznym np. syntetycznego opioidu, jakim jest metadon. Metadon redukuje głód narkotyku i ogranicza powrót do brania. Nie likwiduje jednak objawów uzależnienia i nie daje oczekiwanej euforii. W leczeniu substytucyjnym stosowana jest też buprenorfina, która nie wymaga tak częstego jak metadon podawania, a jednocześnie ma pewne działanie euforyzujące. Bada się jej skuteczność w leczeniu osób uzależnionych od kokainy.
Po odbyciu terapii w ośrodku osoby warto jest zapewnić sobie dalszą pomoc ambulatoryjną, bowiem wychodzenie z uzależnienie jest długim i niełatwym procesem. W związku, z czym warto, żeby w nim nie być samym i skorzystać z pomocy psychoterapeuty. Ułatwi to wprowadzania zmian w życiu oraz umacnianiu się obrazu siebie i świata, który zaczął już się zmieniać podczas pobytu w ośrodku stacjonarnym.
Program 12 kroków i 12 tradycji – leczenie uzależnienia od narkotyków
Osoby uzależnione od narkotyków mogą korzystać z grupy samopomocy opartych na programie 12 kroków i 12 tradycji. Jest to bezdochodowa grupa kobiet i mężczyzn, dla których narkotyki stały się głównym problemem. Głównym celem grupy Anonimowych Narkomanów jest tworzenie środowiska, w którym jeden uzależniony pomoże drugiemu w zaprzestaniu brania i w znalezieniu nowej drogi życia.
Modele używania narkotyków
Różnią się ze względu na wzór ich używania, powody używania i skutki wynikające z używania substancji.
Używanie eksperymentalne to model używania rzadkiego, sporadycznego, gdzie najczęściej motywem jest zaspokojenie ciekawości, chęć zaimponowania rówieśnikom, czasami nakłonienie do przyjęcia narkotyku. Często po uciążliwych objawach (wymioty, zawroty głowy, „złe podróże“) nie dochodzi do ponownego użycia danej substancji, czasami eksperymentujący użytkownik sięga po narkotyk z innej grupy.
Używanie okazjonalne to sposób intencjonalnego, celowego przyjmowania substancji, nierzadko pod wpływem otoczenia. Sposób ten jest bardziej niebezpieczny niż używanie eksperymentalne bo charakteryzuje się powtarzalnością i częstym sięganiem po różne substancje. Zazwyczaj związane jest z pozytywnymi doznaniami, które zachęcają do częstego bardziej intensywnego używania. Większość osób tak używających nie przechodzi do kategorii użytkowników problemowych, jednak ryzyko wystąpienia szkód jest znaczne.
Używanie rekreacyjne to sposób używania narkotyków mniej lub bardziej regularny, ograniczony do konkretnych dni tygodnia np. weekend w celu odprężenia lub przyjemności.
Używanie funkcjonalne to używanie substancji w celu zwiększenia efektywności uczenia lub pracy. Sposób ten niekiedy stosowany jest wśród studentów w czasie egzaminów lub u osób z kręgów mediów czy biznesu. Najczęściej używane substancje maja charakter stymulujący. Przykre objawy pojawiające się po zaprzestaniu działania substancji, mogą być przyczyną ponawiania dawki lub przyjmowania innych substancji. U części osób może prowadzić to do uzależnienia.
Używanie w celu samoleczenia to przyjmowanie substancji w celu radzenie sobie z problemami (lęk, depresja, anhedonia czyli upośledzenie odczuwania przyjemności, zaburzenia snu, nieśmiałość). Ten sposób używania substancji cechuje się dużym potencjałem uzależniającym.
Uzależnienie model używania wynikający z upośledzenia kontrolowania zachowań związanych z przyjmowania narkotyków. Wymaga wszechstronnego leczenia medycznego, psychoterapeutycznego, oddziaływań środowiskowych i często pomocy służb społecznych.
Używanie problemowe regularne używanie narkotyków w sposób rodzący poważne problemy. Zakres tego terminu jest bliski zakresowi pojęcia uzależnienia. Styl życia osób używających narkotyki w sposób problemowy niezależnie od tego czy są już uzależnione czy też bliskie uzależnienia, wyznaczany jest przez rytm zdobywania i używania narkotyków.
Wykrywanie narkotyków i leków – jak leczyć uzależnienie od narkotyków
Materiałem, który jest najczęściej używany do badań na obecność narkotyków jest mocz. Różne grupy narkotyków i leków są możliwe do wykrycia w moczu w różnym czasie. To jak długo narkotyk lub lek jest obecny w organizmie, zależy od wielkości przyjętej dawki, od tego jak długo z jaką częstotliwością była przyjmowana oraz od stanu zdrowia i wagi osoby przyjmującej. Obecność narkotyku w organizmie można również stwierdzić na podstawie badania śliny, krwi lub włosów.
Poniżej przedstawiam objawy zatrucia oraz objawy pojawiające się po odstawieniu najczęściej przyjmowanych substancji oraz czas wykrycia substancji:
| Substancja | Objawy po przyjęciu | objawy po odstawieniu najczęściej przyjmowanych substancji. Zespół abstynencyjny | Czas wykrycia |
| Benzodiazepiny | Zachowanie – spowolnienie, zamazana mowa, czasami spadek ciśnienia krwi i przyśpieszenie tętna, obniżenie napięcia mięśniowego | Niepokój, lęk, poty, łzawienie, dreszcze wymioty, nudności, drżenia i kurcze mięśniowe, nadwrażliwość na bodźce zmysłowe, napady drgawkowe, zaburzenia psychotyczne | około 72 h |
| Amfetamina/Kokaina | Źrenice – rozszerzenie Zachowanie – zwiększony napęd i euforia, niepokój ruchowy, szybki oddech, gadulstwo, bezsenność, przyśpieszenie tętna, wzrost ciśnienia krwi, czerwony nos pokryty krostkami (kokaina) | Głód psychiczny, lęk, uczucie zmęczenia, znużenia, apatii, depresja z niepokojem i myślami samobójczymi, początkowo bezsenność, a potem nadmierna senność | około 48 h / 72 h a nawet dłużej |
| Kannabinole (przetwory konopii indyjskich, haszysz, marihuana) | Zachowanie – zaburzenia koordynacji ruchowej, euforia, chichot, gadulstwo, ataki kaszlu, zaburzenia snu, przekrwienie gałek ocznych, obrzęk powiek, słodkawa woń oddechu, pocenie się, suchość śluzówek jamy ustnej, przyśpieszenie tętna, wzrost ciśnienia krwi | Głód psychiczny, drażliwość, lęk, spadek łaknienia, zaburzenia snu, niewielki wzrost ciepłoty ciała, dreszcze albo brak objawów fizycznych | około 5 dni, przy długim stosowaniu do 30 tygodni |
| Opiaty (opium, morfina, heroina) | Źrenice – zwężenie oraz szklane oczy, brak lub osłabienie reakcji na światło Zachowanie – niepokój ruchowy lub senność i spowolnienie, bladość skóry, podsychanie śluzówek, obniżenie ciśnienia krwi i ciepłoty ciała, zaparcia | Źrenice / rozszerzenie, gęsia skórka, nadmierna potliwość, łzawienie i wysięk z nosa, kichanie, ziewanie, nudności, wymioty, wzrost tętna, ciśnienia i ciepłoty ciała, niepokój, drażliwość, głód narkotyku | około 48 h / 72 h |
| Barbiturany | Źrenice – początkowo zwężenie a później rozszerzenie Zachowanie – zamazana mowa, wielomówność, spowolnienie, senność, niewielki spadek ciśnienia krwi, zwolnienie tętna | Niepokój, lęk, nadwrażliwość na bodźce zmysłowe, poty, łzawienie, drżenie mięśniowe, nudności, jadłowstręt, napady drgawkowe, zaburzenia świadomości, wahania ciśnienie krwi | około 24 h szybko działające, około 7 dni wolno działające |
Podsumowując – jak leczyć uzależnienie od narkotyków
W tym artykule po krótce opisałam problem używania czy nadużywania substancji ,przedstawiłam przyczyny używania substancji i wynikające z tego niekorzystne konsekwencje dla zdrowia oraz jak wygląda wykrycie i leczenie uzależnienie od narkotyków. W procesie wychodzenia z uzależnienia, bardzo ważna jest współpraca z specjalistą. O tym jak wygląda psychoterapia pisałam i czego się na niej spodziewać pisałam w artykule: https://zanetamikolajczyk.com/o-czym-mam-mowic-na-psychoterapii/
Czasem bywa tak, że osoba dotknięta problemem sama go nie dostrzega. Cierpi wtedy rodzina. O tym jaki wpływ na rodzinę może mieć sytuacja konsumpcji substancji przez jednego jej członka pisałam w artykule: https://zanetamikolajczyk.com/wspoluzaleznienie/