fbpx

Współuzależnienie

Istnieje kilka koncepcji współuzależnienia. Jedne koncentrują się wokół zdrowia, inne wokół osobowości czy sposobów adaptacji do sytuacji. Współuzależnienie nie jest jednostką chorobową czy diagnozowanym swoistym zaburzeniem . W kategoriach ICD 10 (Międzynarodowej Klasyfikacji  Zdrowia) może być klasyfikowane jako

  • Ostra reakcja na stres
  • Zaburzenie stresowo pourazowe
  • Zaburzenie adaptacyjne
  • Inne problemy związane z najbliższą rodziną
Współuzależnienie - czym jest.
Współuzależnienie – czym jest.

Współuzależnienie jest opisową kategorią wzorca funkcjonowania w rodzinie z problemem uzależnienia.  W artykule nie koncentruję się na teoriach. Przedstawiam przejawy mogące świadczyć o występowaniu tego problemu.

Bardzo bliska jest mi koncepcja że współuzależnienie to utrwalona forma uczestnictwa w długotrwałej niszczącej sytuacji życiowej, związanej z patologicznymi zachowaniami partnera/partnerki, ograniczająca w sposób istotny wybór postępowania, prowadząca do pogorszenia własnego stanu i utrudniająca zmianę położenia na lepsze. Nie chodzi o epizody ale o utrwalone w czasie uczestnictwo, które dzieje się aktualnie. (Zofia Sobolewska)

Czynniki sprzyjające współuzależnieniu:

  • Silna zależność emocjonalna i materialna – trwanie w trudnej sytuacji ze względu na lęk związany ze zmianami lub wspólne zobowiązania finansowe np. wspólny kredyt
  • Słaba pozycja zawodowa osoby współuzależnionej – brak pracy , niewiara w to, że jestem w stanie zarabiać pieniądze
  • Izolacja społeczna  – unikanie kontaktu z innymi ludźmi, zaniedbywanie własnych przyjaźni
  • Dążenie do utrzymania związku  – próby ukrywanie tego co się dzieje w związku i rezygnowanie z własnych potrzeb
  • Agresywne zachowania osoby uzależnionej – obelgi, wyzwiska, bicie, ograniczenie finansów, zmuszanie do seksu
  • Poczucie zagrożenia i braku bezpieczeństwa
  • Silny zgeneralizowany lęk
  • Traumatyczne doświadczenia z dzieciństwa
  • Przekonanie o swojej omnipotencji „wszystko mogę”, „tylko ja mogę wszystko uratować“
  • Zawężenie myślenia do jednej perspektywy
  • Tendencja do zaprzeczania i myślenia magicznego –„kiedyś się zmieni”,” kiedyś będzie lepiej”
  • Niemożność pogodzenia się ze stratami np. utrata pięknego mieszkania czy domu czy wspólnych podróży
  • Zatarcia lub uszkodzenia granic Ja – osoba sama nie wie kim jest, zatraca swoją indywidualność, przestaje znać siebie i swoje potrzeby
  • Poczucie winy i krzywdy – trwanie w przekonaniu że „takie rzeczy zawsze mi się przydarzają”, „inni mają lepiej, łatwiej”, „nie zasługuję na nic lepszego”  
  • Niskie poczucie własnej wartości  – spostrzeganie siebie w negatywny sposób  „do niczego innego się nie nadaje”, „sam sama sobie nie poradzę”

Cechy charakterystyczne osoby współuzależnionej:

  • Stałe uzależnienie własnej samooceny od umiejętności kontrolowania siebie i innych w sytuacji zagrożenia
  • Branie na siebie odpowiedzialności za zaspokajanie potrzeb innych, nawet kosztem niezaspokojenia swoich własnych
  • Problemy z wyznaczeniem granicy między zbliżaniem a zachowaniem dystansu oraz związany  z tym lęk
  • Skłonność do związków z osobami o zaburzonej strukturze osobowości, uzależnionymi od substancji chemicznych i lub o zaburzonych popędach

Psychoterapia dotyczy pracy nad uczuciami oraz zachowaniami i przekonaniami podtrzymującymi współuzależnienie. Redukcję  lęku,  przeżywanie i wyrażanie złości, wstydu, bezsilności. Zwiększenia własnej sprawczości czyli przywrócenie zdolności do kierowania własnym życiem i zwiększenia poczucia własnej wartości, wyjście z poczucia krzywdy.

Więcej o tym jak wygląda psychoterapia można znaleźć w artkule https://zanetamikolajczyk.com/psychoterapia-forma-zaawansowanego-rozwoju/ lub https://zanetamikolajczyk.com/co-osiagne-dzieki-terapii/

Nierzadko wychodzeniu z tego problemu towarzyszy bariera wstydu i izolacji, obawa czego spodziewać się w gabinecie, o czym mówić. Czasem może wystąpić  lęk związany z negatywnym etykietowaniem psychoterapii, postrzeganiem psychoterapii jako coś negatywnego. Więcej o tym jak wygląda rozmowa w gabinecie z psychoterapeutą znajdziesz w artykule

Leave a Comment

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *