Częstym źródłem dyskomfortu psychicznego, jest brak rozróżnienia pomiędzy przekonaniami a faktami. Jednak rozwijając umiejętności rozróżniania faktów od przekonań, możemy poprawić samokontrolę i bardziej świadome regulowanie swoich stanów emocjonalnych. Nie tylko regulacja emocji ulega poprawie, ale również relacje interpersonalne z innymi ludźmi.
Przekonanie to myśl, w którą dana osoba wierzy i jest przekonana o jej słuszności. Osobiste przekonania lub prawdy wywołują nadzieje, lęki, sympatie, antypatie i oczekiwania, stanowiąc informację subiektywną. Często jednak mają niewiele lub nic wspólnego z faktami. Z drugiej strony, fakty są częścią realnego świata, niezależnie od naszej wiedzy o nich. Są obiektywnymi rzeczami, które można ocenić z zewnątrz.
Fakty są obiektywną rzeczywistością, dostępną każdemu świadkowi zdarzenia i nie zawierają interpretacji. Interpretacje natomiast to oceny zasadności czyjegoś zachowania, wnioskowanie o czyichś cechach, hipotezy dotyczące intencji i motywów danej osoby.
W kontekście zdrowego odżywiania i odchudzania, warto przyjrzeć się pięciu zasadom zdrowego myślenia, które zostały opracowane przez Alberta Ellisa w modelu ABC. Według tego modelu, różne wydarzenia uruchamiają w naszych umysłach przekonania (myśli, interpretacje), które prowadzą do określonych emocji i w rezultacie do różnych działań. Dlatego tak ważne jest, aby nasze myśli były zdrowe i posiadały pięć określonych cech racjonalnego myślenia:
- Czy moje myślenie jest oparte na oczywistych faktach?
- Czy moje myślenie najskuteczniej pomaga mi chronić moje życie i zdrowie?
- Czy moje myślenie najskuteczniej pomaga mi osiągnąć moje bliższe i dalsze cele?
- Czy moje myślenie najskuteczniej pomaga mi unikać najbardziej niepożądanych konfliktów lub rozwiązywać je?
- Czy moje myślenie najskuteczniej pomaga mi odczuwać emocje, jakie chcę odczuwać?
Ważne jest, abyśmy starali się zidentyfikować swoje myśli i przekonania dotyczące diety, które wpływają na nasze zachowanie i emocje. Możemy przeprowadzić pewne ćwiczenie, które pomoże nam pracować z tymi przekonaniami.
Na początku warto spisać wszystkie myśli i przekonania na temat diety, które przychodzą Ci do głowy. Następnie, zaznacz te z nich, które służą utrzymaniu zdrowego stylu życia, a także te, które stanowią przeszkodę. Skupiając się na zaznaczonych myślach, sprawdź, które z nich są zdrowe i spełniają pięć zasad zdrowego myślenia.
Patrząc na te myśli, które nie są zdrowe, zastanówmy się, w jaki sposób możemy je zamienić tak, aby służyły zmianie naszego stylu życia. Często warto poszukać potwierdzeń w życiu codziennym, które potwierdzą nowe przekonania i będą nam pomagać w utrzymaniu zdrowych nawyków.
Przykładowe utrudniające przekonania dotyczące jedzenia mogą obejmować:
- “Jeśli mi się coś uda, zasługuję na to, żeby zjeść coś smacznego.”
- “Jedzenie to wyraz miłości do drugiej osoby.”
- “Nie należy odchodzić od stołu zanim wszystko nie zostanie zjedzone.”
- “Lepiej odchorować, niż żeby miało się zmarnować.”
- “Kiedy jest pora posiłku, trzeba go zjeść.”
- “Czekolada najlepsza na każdy smutek.”
- “Tylko kiedy odczuwam napełnienie po jedzeniu, czuję się naprawdę dobrze.”
- “Tylko naprawdę restrykcyjna dieta pomoże mi schudnąć.”
- “Zdrowe jedzenie jest drogie i niesmaczne.”
- “Po produktach bez cukru się nie tyje.”
- “Żeby schudnąć, trzeba jeść często i mało.”
Ważne jest, aby zastanowić się nad tymi przekonaniami i poszukać alternatywnych sposobów myślenia, które będą wspierać nasze cele zdrowego odżywiania. Możemy na przykład zmienić przekonanie “Czekolada najlepsza na każdy smutek” na “Są inne sposoby na radzenie sobie ze smutkiem, które nie wiążą się z jedzeniem, takie jak rozmowa z bliską osobą lub uprawianie ulubionego hobby”.
Kiedy pracujemy nad przekonaniami i staramy się wprowadzać zdrowsze myślenie, warto również zwrócić uwagę na to, jakie korzyści odniesiemy z tych zmian.
Przykładowo, zamiana przekonania “Tylko naprawdę restrykcyjna dieta pomoże mi schudnąć” na “Zdrowe nawyki żywieniowe i regularna aktywność fizyczna są kluczowe dla osiągnięcia i utrzymania zdrowej wagi” może skutkować większą motywacją do podejmowania zdrowych wyborów żywieniowych i regularnego uprawiania sportu.
Praca nad przekonaniami dotyczącymi jedzenia i odchudzania nie jest łatwa i wymaga systematycznego wysiłku. Warto jednak pamiętać, że zmiana tego jak myślimy, może przyczynić się do trwałych pozytywnych zmian w naszym zachowaniu i samopoczuciu.
Kluczowe jest również zrozumienie, że emocje nie są wywoływane bezpośrednio przez fakty, ale przez nasze myśli i interpretacje. Dlatego istotne jest skupienie się na reakcjach i zachowaniach, które wynikają z naszych emocji, a nie na samych emocjach jako takich.
Podsumowując, praca nad przekonaniami, odgrywa istotną rolę w zdrowym odżywianiu i odchudzaniu. Poprzez świadome rozróżnianie faktów od przekonań oraz stosowanie pięciu zasad zdrowego myślenia, możemy poprawić naszą samokontrolę, regulację emocji i relacje interpersonalne. Praca nad przekonaniami wymaga czasu i wysiłku, ale może przynieść trwałe korzyści dla naszego zdrowia i dobrej kondycji psychicznej.