Znalezienie sensownego powodu dlaczego ludzie zaczynają palić jest zadaniem niezmiernie trudnym. Pierwsze kontakty z papierosem nie kojarzą się przecież z żadną przyjemnością, lecz z kaszlem, nieprzyjemnym smakiem w ustach, łzawieniem oczu czy nudnościami. Większość badaczy uważa, że ważne dla rozpoczęcia palenia są wpływy społeczne. Pierwszego papierosa zapala się najczęściej w towarzystwie palaczy lub biorąc przykład z rodziców czy innych palących przyjaciół. Za rozpoczęcie i później kontynuowanie palenie mogą być odpowiedzialne podobne czynniki, jak w przypadku picia alkoholu. Nikotyna jest tak samo jak alkohol substancją psychoaktywną.
Zdaniem niektórych specjalistów o uzależnieniu od nikotyny świadczy:
- Palenie ponad 20 papierosów dziennie
- Wypalanie pierwszego papierosa w ciągu 30 minut po przebudzeniu się, nierzadko na czczo
- Częste i głębokie zaciąganie się dymem tytoniowym
- Palenie podczas choroby
ICD 10 określa dalsze, konkretne kryteria diagnostyczne uzależnienia od nikotyny.
Korzyści wynikające z zaprzestania palenia.
Osoby, którym sugeruje się zaprzestanie palenia, często zadają pytanie Co ja z tego będę miał/a?. Wykazywanie im samych tylko korzyści finansowych jest niewystarczające. Osoby te powinny dodatkowo wiedzieć, że po zaprzestaniu palenia dochodzi do wielu korzystnych dla organizmu zmian. I tak po upływie:
- 20 minut – ciśnienie i tętno powracają do normy
- 8 godzin – stężenie tlenku węgla czadu we krwi zmniejsza się o połowę, a stężenie tlenu wraca do normy
- Pierwszego dnia – płuca rozpoczynają usuwanie śluzu
- Dwa dni – poprawia się zmysł smaku i zapachu
- Trzy dni – poprawia się wydolność oddechowa
- 2 – 12 – tygodni poprawia się wydolność krążenia
- 3 – 9 miesięcy – parametry czynności płuc ulegają poprawie do 10 %, ustępuje kaszel, zadyszka i trudności z oddychaniem
- 5 lat – ryzyko zawału serca obniża się do 50% w stosunku do ryzyka u osób palących
- 10 lat – ryzyko raka płuc obniża się do 50% w stosunku do ryzyka u osób palących, a ryzyko zawału serca ulega obniżeniu do poziomu osoby która nigdy nie paliła
Leczenie palenia
Niemal każdy palacz usiłuje co pewien czas zerwać z paleniem. Wielu osobom udaje się zaprzestać palenia samodzielnie na kilka dni, tygodni czy miesięcy. Niestety badania mówią, że w ciągu sześciu miesięcy u 80% palaczy następuje powrót do palenia. Ryzyko powrotu do palenia zwiększają stany napięcia emocjonalnego, spożywanie alkoholu, przebywanie w środowisku osób palących, widok i zapach papierosów czy też widok osób rozkoszujących się paleniem. W stosunku do tych osób, którym nie udaje się skutecznie rzucić palenia wskazana jest pomoc specjalistów.
Leczenie uzależnienia od nikotyny polega na oddziaływaniach psychoterapeutycznych bowiem emocje i nastrój są bardzo ważnymi czynnikami sprawiającymi, że ludzie sięgają po nikotynę. Jak wygląda psychoterapia pisałam w tym artykule https://zanetamikolajczyk.com/psychoterapia-forma-zaawansowanego-rozwoju/
Można również rozważyć wspomaganie się farmakologią, w tym celu należy skontaktować się z lekarzem, gdyż środki farmakologiczne do leczenia uzależnienia wydawane są z przepisu lekarza.
W okresie następującym bezpośrednio po odstawieniu nikotyny można się wspomóc farmakologią bez recepty. Dość popularna jest nikotynowa terapia zastępcza NTZ, w której stosowana jest nikotynowa guma do żucia, plastry nikotynowe czy tabletki z nikotyną. Podejmowane są również próby stosowania spray donosowego lub tabletek podjęzykowych.